Ze zijn indrukwekkend. De zijluiken van het Laurentius-altaarstuk in de Alkmaarse Grote Kerk. Gespierde lijven, indringende koppen en felle kleuren. Aan een kant: Ecce Home, de geseling, doornenkroning en opstanding van Christus. De andere zijde: de geboorte, het laatste avondmaal en de goede daad en dood van Laurentius, de patroonheilige van de kerk. Geschilderd in een maniëristische stijl. De houdingen van sommige figuren hebben zichtbare gelijkenissen met werken van Michelangelo, Rafael en de antieke Laocoön-groep. Bijzonder zijn ook de portretten van de opdrachtgevers op het altaarstuk. Het is tussen 1538 en 1543 speciaal voor het hoogkoor gemaakt door Maarten van Heemskerck (1498-1574). Het grootste geschilderde altaarstuk in de Nederlanden. Als het open is: zes meter hoog en acht meter breed. Na de Reformatie werd het in 1581 verkocht voor 250 gulden. De Zweedse koning Johan III schonk het aan de domkerk van Linköping. Daar bevindt het zich nog steeds. Maar de zijluiken zijn nu voor even te zien in de Grote Kerk die dit jaar 500 bestaat. Het middenpaneel met de kruisiging en kruisdraging was te kwetsbaar en mocht helaas niet meer op reis. In het Stedelijk Museum is een kleine expositie te zien over het ontstaan van dit prachtige meesterwerk. Met onder meer originele 17de-eeuwse documenten en een kleine 19de-eeuwse kopie van het altaarstuk. Te genieten valt er ook in de tentoonstelling met gezichten op de Grote Kerk. Met twee 17de-eeuwse schilders. Acht fraaie landschappen van Salomon van Ruysdael. En het geschilderde en getekende interieur door Pieter Saenredam. Ze zijn gecombineerd met mooie foto’s van twee hedendaagse fotografen.
Info: Thuiskomst van een meesterwerk / Ruysdael en Saenredam in Alkmaar
Johannes Janssen 